De Mariapeel vormt samen met de Deurnsche Peel en Groote Peel een uniek gebied op de grens van Brabant en Limburg. Het hele jaar genieten hier bewoners en bezoekers van de prachtige natuur en het bijzondere hoogveenlandschap. In het gebied zijn vele sporen van de turfwinning te vinden. Het gebied is door de EU aangewezen als een zeer waardevol natuurgebied, met de noodzaak om het te behouden en te beschermen (Natura 2000). Na de turfafgraving in de vorige eeuwen willen we het hoogveen nu herstellen. Het watersysteem moet worden aangepast zodat water langer in het gebied blijft. Tevens is het nodig de trosbosbesstruiken die het gebied overwoekeren te verwijderen. En wel zodanig dat cultuurhistorische waarden zo min mogelijk worden aangetast en wateroverlast in de omgeving wordt voorkomen.
Dit is de zesde nieuwsbrief van het project Peelvenen LIFE+ Deurnsche Peel-Mariapeel. Met deze nieuwsbrief willen wij u informeren over de voortgang van het project.
U kunt ook de website www.peelvenen-in-uitvoering.nl bezoeken voor meer informatie.
In deze nieuwsbrief vindt u informatie over:
Laatste werkseizoen hoogveenherstelwerkzaamheden
Begaanbaarheid paden
Verbetering leefgebied voor beschermde soorten
Excursie ‘Natuurherstel in de Horster Driehoek’
Mooie waarnemingen
Interview Jan Classens
Overig nieuws
Staatsbosbeheer werkt aan recreatie-zoneringplan Peelvenen
Project kadeherstel Jaagpad fase 2
Brand in de Liesselse-Deurnsche Peel
Laatste werkseizoen hoogveenherstelwerkzaamheden
Half juli, als het broedseizoen voorbij is, start het werkseizoen in de Mariapeel weer. Het is het laatste werkseizoen van het Life+ project voor Hoogveenherstel. Dit eindigt in het voorjaar van 2018.
Horster Driehoek
De werkzaamheden vinden vooral plaats in de Horster Driehoek. Hier worden, net als in de Driehonderd Bunders, kades en dammen aangelegd en sloten en greppels verondiept. Ook worden er nieuwe stuwen geplaatst om het waterpeil per compartiment (deelgebiedje) nauwkeurig te kunnen regelen. Dit is nodig omdat hoogveen gevoelig is voor schommelingen in de waterstand; het heeft een stabiel waterpeil nodig.
Een kleine planwijziging is dat de nieuwe kade aan de zuidoostzijde van de Horster Driehoek, volgens wens van de Begeleidingsgroep, iets buiten het natuurgebied wordt aangelegd. Dat is op de grond die eerder door de Provincie Limburg is ingericht. Op deze manier blijven de bomen aan de rand van het natuurgebied behouden. De wijziging heeft geen grote impact op de omgeving: de kade komt ongeveer een halve meter boven het huidige maaiveld te liggen op de rand van het grasland aan de natuurzijde.
In totaal worden er komend werkseizoen in de Horster Driehoek nog zo’n 12 km sloten verondiept, 4 km kades aangelegd, 30 dammen in wijken aangebracht en 9 stuwen geplaatst. Er wordt gewerkt vanuit drie depots: Griendtsveen/Kanaalweg-zuid, Vossenheuvel en Zwarte Plakweg. Aannemer Van Beers start met de aanleg van de kades in het noordelijk deel.
Grauwveen
In het Grauwveen (bestaande natuurgebied) wordt een beperkt aantal maatregelen uitgevoerd om het watersysteem beter regelbaar te maken. Hier is door de inrichting van de voormalige landbouwgronden rond om het gebied het waterpeil al sterk veranderd. Er zal onder andere één stuw worden geplaatst.
Verwijdering trosbosbes
In Mariaveen-zuid gaan aannemers De Beijer en Van Stipdonk ook verder met hun werkzaamheden. Hier wordt de laatste 75 ha uitheemse trosbosbesstruiken verwijderd. Ook in de Deurnsche Peel worden op twee locaties Trosbosbesstruiken gerooid en afgevoerd om het hoogveen de kans te geven te herstellen.
Begaanbaarheid paden
Net als vorig werkseizoen blijven de groene en rode wandelroute in de Mariapeel open tijdens het werk. Enige hinder van werkverkeer of slechtere paden zijn mogelijk. Fietsen kan onder andere over het fietspad langs het Defensiekanaal (oostzijde), via de Zwarte Plakweg en Kerkkuilenweg. Het zandpad langs de hoofdwijk tussen Zwarte Plakweg en Griendtsveen blijft tot en met voorjaar 2018 ontoegankelijk voor fietsers, omdat de aannemer dit werkpad weer gaat gebruiken.
Verbetering leefgebied voor beschermde soorten
Komend najaar wordt ook gewerkt aan verbetering van leefgebied voor beschermde soorten, zoals gladde slang, blauwborst, roodborsttapuit en nachtzwaluw. Dit volgens het advies van de Tijdelijke Adviescommissie Mariapeel. Op enkele hogere terreindelen wordt een half open landschap met zonnige plekken gemaakt door bomen te kappen. Dit gebeurt op de Vossenheuvel in de Horster Driehoek en in Grauwveen waar op 6 hectare open plekken met elkaar worden verbonden. Het wordt geen kaalslag; enkele solitaire bomen worden gespaard en er wordt uiteraard rekening gehouden met aanwezige, beschermde planten en dieren(-leefplekken). Bovenstaande foto geeft een beeld van hoe het eruit gaat zien.
Excursie ‘Natuurherstel in de Horster Driehoek’
Wilt u weten hoe en waarom we bovenstaande gaan doen, ga mee op excursie met de boswachter op zondag 10 september. Verzamelpunt is het werkdepot gelegen aan het einde van de Vossenheuvel te America, tegen het natuurgebied aan. Start om 10.00u tot 11.30u. Trek stevig schoeisel aan, het is ruig en mogelijk nat terrein. Aanmelden kan via onderstaande aanmeldknop of via email: mariapeel@staatsbosbeheer.nl.
Aanmelden excursie
Mooie waarnemingen
Dat de natuur zich na de werkzaamheden van vorig seizoen al snel hersteld, blijkt uit de waarnemingen die ecologen hebben gedaan. Waar Trosbosbesstruiken zijn verwijderd, zie je o.a. ronde zonnedauw, veenbes en lavendelheide opkomen. Ook de diverse veenmossoorten kunnen zich verder uit gaan breiden vanuit de aanwezige veenputten. Deze gerande oeverspin, van zo’n 2,5cm groot, was een mooie waarneming. Hij is vaak in de buurt van water te vinden. Ondanks de droogte in de natuur van afgelopen tijd, is het veengebied nog vochtig.
Interview Jan Classens
In deze nieuwsbrief gaan we in gesprek met Jan Classens. Jan is agrarisch ondernemer in de Peel, voorzitter van Stichting Agrarische Belangengroep Mariapeel (ABM) én lid van de begeleidingsgroep voor de uitvoering van Life+ Mariapeel.
Classens is met zijn bedrijf aan de Oirlosche Peel gevestigd, net ten noorden van het Grauwveen. Samen met Geert-Jan en Linda Lyten runt hij sinds 2004 een melkveebedrijf met circa 180 melkkoeien. Daarnaast heeft Classens ook nog vleesvarkens.
Welke relatie heb je met de Peel?
Aan de Limburgse kant werd de Peel in en ná de 2e wereldoorlog ontgonnen. Mijn vader was een van de pioniers die naar de Peel trok om daar een agrarisch bedrijf te starten, dat was begin jaren 50. En ik ben er uiteindelijk gebleven en ben verder gegaan in de agrarische wereld.
Je bent voorzitter van de Stichting Agrarische Belangengroep Mariapeel. Welke functie heeft deze stichting?
Zo’n twintig tot vijfentwintig jaar geleden ontstond er veel onrust onder de agrarische ondernemers in de Peel. Provincie Limburg kwam met vernattingsmaatregelen. Dat leidde tot grote spanning tussen landbouw en natuur. Dit was een belangrijke aanleiding om de Stichting ABM op te starten. Het belangrijkste doel was destijds om op te komen vóór en het kenbaar maken ván agrarische belangen. Tegenwoordig zijn we nog altijd een luisterend oor voor veel ondernemers in deze omgeving. Maar ook met externe partijen als Staatsbosbeheer en de provincie Limburg zijn we veel in gesprek. Het belangrijkste is om samen uit te vogelen hoe je elkaar kan vinden. Als goede buur, met oog voor ieders belang en mét ruimte voor ontwikkelingen.
Je bent ook lid van de Begeleidingsgroep voor de uitvoering van Life+ Mariapeel.
Om de beschermde status van de Mariapeel te verbeteren zijn allerlei maatregelen nodig. Daar krijgen wij als agrarisch ondernemer ook mee te maken. In die hoedanigheid ben ik namens de stichting aangehaakt. Wanneer er raakvlakken zijn komen wij om de hoek kijken. Zo’n vijftien jaar geleden was ik al betrokken bij het landinrichtingsplan over de herinrichting van de Peelvenen ”Het onverenigbare verenigd”. Er waren tegengestelde belangen en felle discussies. Uiteindelijk is er een mooi plan opgeleverd waar we allemaal trots op mogen zijn.
Zijn er ABM-leden die aan agrarisch natuurbeheer doen?
Jazeker! Een mooi voorbeeld is het kraanvogel-pakket. Provincie Limburg heeft aangegeven dat ze het erg belangrijk vinden als er kraanvogels in de gebieden in- en rondom de Peel foerageren. Agrariërs krijgen vanuit de provincie subsidie om een combinatie van stroken gewas te creëren op de gronden. Dat vormt een aantrekkelijke voedselbron voor de kraanvogel.
Hoe kijk jij tegen de ontwikkelingen in de Mariapeel aan?
Positief. De Mariapeel is een mooi, uniek gebied. Om dat te behouden, of zelfs te versterken, moeten we meebewegen. Maar uiteraard in overleg. Er moet ook brood op de plank komen.
Welke positieve veranderingen zie jij in het natuurgebied?
De effecten van de vernattingsmaatregelen die tot nu toe uitgevoerd zijn hebben een positief effect op het natuurgebied. Het natuurherstel gaat goed. Spannend blijft het natuurlijk bij een langdurige extreem droge periode. Ook de landbouw heeft zijn bijdrage aan deze vernattingsmaatregelen geleverd. We hebben extra stuwen geplaatst in boerensloten en heel veel landbouwpercelen zijn voorzien van een peil gestuurde drainage. De stichting ABM had de regiefunctie bij het uitvoeren van deze maatregelen.
Uiteraard is dit in goed overleg met het Waterschap Limburg, Staatsbosbeheer en de provincie gebeurd. Deze maatregelen konden worden uitgevoerd dankzij een nieuw beleid dat in Limburg is ontwikkeld voor het robuust en klimaatbestendig inrichten van het watersysteem. Genaamd NLP: Nieuw Limburgs Peil.
Kom je zelf wel eens in de Mariapeel? Welke plek is je favoriet?
Samen met mijn vrouw fiets ik graag door het gebied. Vanuit Limburgse kant gezien, vind ik het einde van de Zwarte Plakweg een prachtig stukje Peel. Als je hier de Peel infietst kom je op een zandpad en uiteindelijk in open Peelgebied. Je waant je echt even van de bewoonde wereld. Die rust en weidsheid, prachtig!
Overig nieuws
Staatsbosbeheer werkt aan recreatie-zoneringplan Peelvenen
Het Natura2000 beheerplan Groote Peel, Deurnsche Peel en Mariapeel omschrijft welke planten- en diersoorten belangrijk zijn voor de natuur in de Peelvenen. Voor de bijzondere vogelsoorten die genoemd staan in het beheerplan is het nodig rustgebieden in te richten, waar de vogels kunnen broeden of kunnen rusten tijdens de vogeltrek. Daarom is in het beheerplan vastgelegd dat Staatsbosbeheer een recreatiezoneringsplan opstelt voor de Peelvenen. In het zoneringsplan omschrijft Staatsbosbeheer de intensiteit van de recreatie op haar gronden.
Door verschillende zones aan te wijzen kunnen rustgebieden voor diverse vogelsoorten worden gecreëerd en zones waar meer intensievere recreatie mogelijk is. Bij het opstellen van het plan wordt rekening gehouden met bestaande plannen en het recreatiebeleid van de aanliggende overheden. Het projectgebied beslaat de Bult, Deurnsche Peel, Mariapeel, Heitrakse Peel, het Zinkske en de Groote Peel in beide provincies.
Afgelopen maanden heeft Staatsbosbeheer de eerste stappen voor de zonering op papier gezet. Alle ecologische, hydrologische, cultuurhistorische en recreatieve randvoorwaarden zijn in deze stap onderzocht. Staatsbosbeheer maakt de recreatiezonering niet alleen. Momenteel wordt het plan besproken met de aanliggende overheden, zoals de waterschappen en gemeenten. Na de zomer worden de plannen besproken met de belangengroepen uit het gebied, zoals de dorpsraden, ondernemersverenigingen en natuurverenigingen. Eind van het jaar zal het plan vervolgens worden voorgelegd aan de streek.
Het uiteindelijke plan is een toetsingskader voor bestaande en toekomstige ontwikkelingen. Dit betekent dat aan de hand van het plan wordt gekeken of nieuwe ontwikkelingen passen bij de doelen die beschreven staan in het Natura2000 beheerplan.
Contact voor meer informatie: Irene Appel (i.appel@staatsbosbeheer.nl)
Project kadeherstel Jaagpad fase 2
De provincie Noord-Brabant start vanaf maandag 14 augustus met het herstellen van de kade Helenavaart tussen de Koolweg en de Kaasweg.
Dit is nodig om instroom van water uit de Helenavaart in het natuurgebied te voorkomen. De werkzaamheden duren tot 15 oktober 2017.
Brand in de Liesselse-Deurnsche Peel
De brand in de Liesselse-Deurnsche Peel is afgelopen dagen uitgebreid in het nieuws geweest. Deze brand, die 23 juni vroeg in de ochtend ontstond, was lastig te bestrijden. Het gebied is moeilijk toegankelijk en de veengrond brandt makkelijk. Het vuur is nog steeds aan het smeulen en dit kan nog lang duren. In totaal is 50 hectare Peel hierdoor aangetast. Hoe groot de schade voor natuur is, is nog niet te zeggen. Soms kan het zich snel herstellen.
Kijk hier voor het filmpje van Omroep Brabant.
Voor vragen kunt u contact opnemen met de boswachter van De Pelen.